اندیشه عدالت، در سال 1971 از سوی جان راولز[1] مطرح و با استقبال بسیاری مواجه شد. این رویکرد در حیطه اخلاق نیز وارد شده و اندیشه عدالتگرایی اخلاقی را شکل داد. طبقهبندیهای مختلفی برای عدالت سازمانی عنوان شده است، ولی طبقهبندیای که گرینبرگ[2] (1993) مطرح کرد، طرفداران بسیاری یافت. گرینبرگ عدالت سازمانی را در سه بخش عدالت توزیعی، عدالت رویهای و عدالت تعاملی (شامل عدالت میان فردی و عدالت اطلاعاتی) سازماندهی میکند. رویکرد عدالتمحور بیش از جنبه اخلاقی، جنبه حقوقی دارد؛ چرا که مفهوم عدالت بر الزام سازمان بر احقاق حق افراد تمرکز دارد. با این حال، از جنبه اخلاقی نیز بر سازمان تأثیر نهاده است. براساس مطالعات انجام شده ارزشهای اخلاقی سازمان، بر عدالتِ رویهای و عدالتِ توزیعی تأثیر میگذارد، بهبود عدالت سازمانی باعث افزایش تعهد سازمانی شده و افزایش تعهد سازمانی، باعث ارتقای رفتار اخلاقی کارکنان میشود.
The effect of Rawl's justice based ethics on management and organization science
چکیده [English]
The idea of justice was proposed by John Rawls in 1971 and was highly welcomed by the scholars. This approach has also entered the realm of ethics and formed the idea of moral justice. Several classifications have been proposed for organizational justice. However, the classification that Greenberg (1993) stated attracted many followers. Greenberg divided organizational justice in three categories: distributive justice, procedural justice and interactional justice. The justice based approach was found to be more legal rather than moral and that is because the concept of justice required the organization focuses on the rights of individuals. This approach has affected legal aspects of the organization. According to the studies, organizational moral values influence procedural justice and interactional justice, too. The improvement in organizational justice leads to the promotion of organizational commitment and the promotion of organizational commitment causes the growth of moral behavior.
2. الوانی، سیدمهدی و محمدحسین رحمتی (1386)، «فرایند تدوین منشور اخلاقی برای سازمان»، فصلنامه فرهنگ مدیریت، سال پنجم، شماره پانزدهم، ص43−70.##
3. بهاریفر، علی؛ مهدی جواهری کامل و سیدعلیاکبر احمدی (1390)، «رفتار اخلاقی و رفتار شهروندی سازمانی: تأثیر ارزشهای اخلاقی، عدالت و تعهد سازمانی»، پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی، دوره 1، ش1، بهار.##
4. پالمر، مایکل (1388)، مسائل اخلاقی، متن آموزشی فلسفه اخلاق، ترجمه رضا آل بویه، تهران: سمت، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.##
5. دلوز، ژیل و فلیکس گتاری (1391)، فلسفه چیست، ترجمه زهره اکسیری و پیمان غلامی، تهران: رخ داد نو.##
6. رضاییان، علی (1385)، مبانی سازمان و مدیریت، تهران: سمت.##
7. سجادی، سیدجعفر (1373)، فرهنگ معارف اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.##
8. سیدجوادین، سیدرضا؛ محمدمهدی فراحی و غزاله طاهری عطار (1387)، «شناخت نحوه تأثیرگذاری ابعاد عدالت سازمانی بر جنبههای گوناگون رضایت شغلی و سازمانی»، نشریه مدیریت بازرگانی، دوره 1، ش1، پاییز و زمستان.##
9. شاهحیدریپور، رضوان و امینرضا کمالیان (1391)، «بررسی رابطۀ عدالت سازمانی و توانمندسازی روانشناختی»، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره دهم، شماره اول، بهار و تابستان.##
10. شیروانی، علی (1385)، درآمدی بر فلسفه اخلاق، تهران: نشر و پژوهش معناگرا.##
11. طالقانی، محمد و محمد فیض (1390)، «رابطه عدالت سازمانی با اثربخشی سازمان بازرگانی استان گیلان»، دو ماهنامه بررسیهای بازرگانی، ش51، بهمن و اسفند.##
17. Weihrich, Heinz, Harold Koontz, (1993), “Management, a global perspective” 10th edition, Mc Graw-Hill.##
18. Karimaei, Mohammad Reza, Seyed Amiri, Nader, (2013), Studying the Relationship between Organizational Justice and Organizational Entrepreneurship (Case Study: Mellat Bank Supervisory Branch in Tehran Borough, Journal of Basic and Applied Scientific Research, 3(2)29-36.##
19. Kirkpatrik, Jerry, (1989), Ethical theory in marketing, Western Marketing Educators’ Association Conference, April 1989.##
20. Schuman, P. L. (2001), A moral principle framework for human resource management ethics, Human resource management review 11 (2001).##