بررسی رابطه میان ابعاد مدیریت اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی در بین کارکنان علوم پزشکی اصفهان

نوع مقاله : علمی-تخصصی

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین ابعاد مدیریت اسلامی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در نیم‌سال اول 93ـ1392 صورت پذیرفت. روش پژوهش توصیفی (همبستگی) بود و جامعه مورد مطالعه شامل401 نفر از کارکنان دانشکده‌های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بودند، که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم، هشتاد نفر از آنان انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات شامل دو پرسشنامه بود. پرسشنامه مدیریت اسلامی مساح و همکاران (1390) با 43 سؤال و  رفتار شهروندی سازمانی نتمبر (1997) با دوازده سؤال که با مقیاس پنج‌درجه‌ای لیکرت ساخته شده‌اند، استفاده گردید. ضریب پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مدیریت اسلامی  81/0 و رفتار شهروندی سازمانی 72/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از ضریب رگرسیون با استفاده از نرم‌افزار "spss20"  به آزمون فرضیه پژوهش پرداخته شد. نتایج  ضریب همبستگی چندگانه نشان دادند که بُعد هیجانی مدیریت اسلامی  با ضریب همبستگی 399/0 و سطح معناداری 001/0 می‌تواند 159/0 رفتار شهروندی سازمانی را پیش‌بینی کند. دیگر ابعاد مدیریت اسلامی رابطه معناداری را با رفتار شهروندی سازمان نشان ندادند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of the Relationship between Aspects of Islamic Management and Organizational-Citizenship Behavior among Employees of Isfahan University of Medical Sciences

چکیده [English]

This study examined the relationship between aspects of Islamic management and organizational    citizenship behavior of employees of Isfahan University of medical sciences in the midterms of 2013-2014. Research method was descriptive, correlational too. The study population included 401 faculty and staff of Isfahan University of medical sciences that were sampled randomly, stratified and eighty of them were elected. Data collection consisted of two questionnaires: Massah and colleagues' questionnaire of Islamic management (2011) including 43 questions and organizational-citizenship behavior questionnaire (1997) including 12 questions, both were designed by five point Likert scale, used in this study. The reliability coefficient using Cronbach's alpha for Islamic management questionnaire and organizational-citizenship questionnaire were %81 and %72 respectively. To test the hypothesis and to analyze the data of research the regression coefficient was used via SPSS 20.
Results showed that the emotional aspect of Islamic management with coefficient correlation of 0/399 and significance level of 0/001 can predict 0/159 of organizational-citizenship behavior. Other aspects of Islamic management did not show a significant relationship with organizational citizenship behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • aspects of Islamic management
  • organizational-citizenship behavior
  • employees of university of medical sciences
سیدرضی، محمد بن حسین (1384)، نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، تهران: نشر دارالعلم.##
افجه‌ای، سیدعلی‌اکبر (1383)، مدیریت اسلامی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.##
انصاری، محمدعلی؛ حبیب‌اللّه دعایی و سید سعید مرتضوی (1381)، مبانی مدیریت اسلامی و الگوهای آن، مشهد: نشر بیان هدایت نور.##
برجی، یعقوب‌علی (1383)، خدمت‌رسانی از دیدگاه قرآن، قم: نشر آیه حیات.##
بیک‌زاد، جعفر؛ مریم حمدالهی و کبریٰ حمدالهی (1390)، «بررسی تأثیر معنویت محیط کاری بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش نواحی پنج‌گانه شهر تبریز»،  فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، س5، ش4، ص23_44.##
پیروز، علی‌آقا؛ ابوطالب خدمتی؛ عباس شفیعی و سیدمحمود بهشتی‌نژاد (1388)، مدیریت در اسلام، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.##
تقوی دامغانی، سیدرضا (1378)، نگرشی بر مدیریت اسلامی، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.##
حسنی، محمد؛ زهرا حیدری‌زاده و ابوالفضل قاسم‌زاده علیشاهی (1391)، «بررسی نقش و تأثیر اخلاق اسلامی کار و فرهنگ سازمانی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه شهید چمران اهواز»، دو فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، س20، ش2، ص9_32.##
حکیمی، محمدرضا؛ محمد حکیمی و علی حکیمی (1383)، الحیاة، ترجمه احمد آرام، قم: دفتر انتشارات اسلامی.##
حمیدی‌زاده، محمدرضا (1378)، «تبیین نقش پیش‌بینی و آینده‌نگری در نظام مدیریت اسلامی»، فصلنامه مطالعات مدیریت، ش20، ص1_16.##
حمیری، ابومحمد عبدالملک (1335ق)، سیرۀ ابن‌هشام، تحقیق مصطفی سقا و ابراهیم انباری، قم: مکتب المصطفی.##
خمینی (امام)، سیدروح‌اللّه (1368)، صحیفه نور، مجموعه رهنمودهای امام خمینی(ره)، تهران: نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.##
دانایی کیاسرایی، فاطمه (1387)، بررسی نقش تأثیرات ابعاد مدیریت اسلامی بر رضایت شغلی کارکنان سازمان‌های دولتی استان گیلان، مرکز آموزش و پژوهش سازمان ثبت احوال کشور.
رابینز، استیفن (1388)، مبانی رفتار سازمانی، ترجمه دکتر علی پارسیان و دکتر محمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.##
رضوانی، سیدمرتضی (1391)، بررسی رابطۀ انواع فرهنگ سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در دانشگاه کابل و دانشگاه اصفهان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ مدیریت آموزشی. دانشگاه اصفهان.##
شیخ بهایی (1378)، کشکول، ج5، تهران: گلی.##
صنوبری، محمد (1387)، «رفتار شهروندی سازمانی»، دو ماهنامه توسعه انسانی پلیس، س5، ش16، ص80_99.##
طیب، مهدی (1387)، مدیریت اسلامی، تهران: نشر سفینه.##
عترت‌دوست، محمد (1389)، «جایگاه برنامه‌ریزی در مدیریت اسلامی از منظر آیات و روایات»، دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، ش33، ص107_112.##
عسگریان، مصطفی (1370)، مدریت اسلامی، تهران: جهاد دانشگاهی دانشگاه تربیت معلم.##
مایل افشار، مهناز، علی رجب‌زاده و مهدی معمارپور (1391)، «بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی و بهره‌وری نیروی انسانی از دیدگاه کارکنان در بیمارستان‌های آموزشی شهر تهران»، پیاورد سلامت، دوره 6، ش2، ص157_169.##
مجلسی، محمدباقر (1363)، بحارالانوار، تهران: دارالکتب الاسلامیه.##
محمدی ری‌شهری، محمد (1385)، میزان الحکمه، ج7، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم: دارالحدیث.##
مساح، هاجر؛ حمیدرضا عریضی؛ ابولقاسم نوری و محسن گل‌پرور (1390)، «ساخت و روان‌سنجی مقیاس مدیریت اسلامی»، دو فصلنامه علمی پژوهشی اسلام و روان‌شناسی، س5، ش9، ص105_130.##
 مشرف جوادی، محمدحسین (1378)، اصول و متون مدیریت در اسلام، همدان: نور علم مصباح.##
مصدق راد، علی‌محمد (1384)، «بررسی رابطه بین سبک‌های رهبری مدیران و کارایی بیمارستان‌های دانشگاهی شهر اصفهان»، مجله دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه اصفهان، س17، ش4، ص23_27.##
مهرابی، امیرحمزه (1387)، «انگیزش در اسلام، مدل حلقه‌های متداخل»، فرهنگ مدیریت، ش17، ص27_62.##
نبوی، محمدحسن (1382)، مدیریت اسلامی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
_______________ (1388)، مدیریت اسلامی، قم: نشر مؤسسه بوستان کتاب.##
نصر اصفهانی، علی؛ مجتبی فرخی و زینب امیری (1391)، «تأثیر سیرت نیکوی مدیران بر شادی کارکنان  براساس آموزه‌های اسلامی»، دو فصلنامه علمی  پژوهشی مدیریت اسلامی، س20، ش1، ص61_79.##
واثقی، قاسم (1384)، مدیریت اسلامی، قم: نشر زمزمه هدایت.##
یعقوبی، نورمحمد، مجید مقدمی و عالمه کیخا (1389)، «بررسی رابطه بین رهبری تحول‌آفرین و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان»، پژوهش‌نامه مدیریت تحول، س2، ش4، ص64_96.##
Abbasi, A. S.; K. U. Rehman & A. Bibi (2010), "Islamik ManagementModel", African Journal of Business Management, 4(9): 1873-1882.##
Bateman, T. S., & D. W. Organ (1983), "Job Satisfaction and The Good Soldier: The Relationship Between Affect and Employee Citizenship", Academy of Management Journal, vol.36, pp.587-595.##
Castro, C. B.; E. M. Armario & D. M. Ruiz (2004), "The Influence of Employee Organizational Citizenship Behavior on Customer Loyalty",International Journal of Service Industry Management, vol.15, pp.27-53.##
Euwema1, Martin C. Hein Wendt and Hetty Van Emmerik, "Leadership Styles and Group Organizational Citizenship Behavior Across Cultures", Journal of Organizational Behavior, DOI: 10.1002/ job.496 (www.interscience.wiley.com).##
Frederiksen, N.; O. Jensen & A. E. Beaton (1972), Prediction of Organizational Behavior, New York: Pergamon Press.##
Netmeyer, R. G.; J. S. Bowels; D. O. Mackee & R. McMurrin (1997), "An Investigation into the Antecedents of Organizational Citizenship Behavior in a Personal Selling Context", Journal of Marketing 61, pp.85-98.##
Podsakoff, Philip M.; Michael Ahearne & Scott B. MacKenzie (2000), "Organizational Citizenship Behavior and the Quantity and Quality of Work Group Performance", Journal of Applied Psychology, vol.82 (2): 262-270.##
Roberson, M. E. & O. J. Strickland (2010), "The Relationship Between Charismatic Leadership, Work Engagement, and Organizational Citizenship Behaviors", Journal of Psychology, vol.144 (3): 313-326.##
Saeed, Aamir & Ahmad Shahbaz (2012), "Perceived Transformational Leadership Style and Organizational Citizenship Behavior: A Case Study of Administrative Staff of University of the Punjab", European Journal of Business and Management, vol.4, no.21, p.150-159.##
Zabihi, M. & R. Hashemzehi (2012), "The Relationship Between Leadership Styles and Organizational Citizenship Behavior, African Journal of Business Management, vol.6 (9): 3310-3319, 7 March, 2012.##