مدت‌هاست که استادان و کارشناسان کوشش‌های بسیاری برای توسعه تفکر مدیریت اسلامی به عمل آورده‌اند. این کوشش‌ها اکنون در قالب کتاب‌ها و مقالات عمده‌ای قابل دسترس‌اند، اما امروزه ثابت شده است که بدون طرح مبانی نظری متناسب با تئوری‌های علم مدیریت نمی‌توان سیستم‌های عملیاتی اداره سازمان‌ها را براساس مبانی اسلامی طرح‌ریزی مجدد کرد. برای این منظور، نیاز است تا ترکیب نگرش اسلامی با دیگر نگرش‌های حاکم بر تئوری‌های مدیریت مورد مداقه قرار گیرد. این مقاله بر آن است تا با طرح نوعی گروه‌بندی نگرش‌های حاکم بر تئوری‌های مدیریت نتایج حاصل از ادغام نگرش اسلامی با نگرش‌های خاص مدیریت را ارائه و معرفی کند. بدین ترتیب، از مقوله «اسلامی کردن مدیریت» که بیشتر جنبه دستوری دارد، فاصله گرفته، به طرح وجوه اثباتی مدیریت اسلامی پرداخته می‌شود. نگرش اسلامی کمک می‌کند تا محور توجه مدیران به توسعه ارزش‌های اخلاقی برای تکامل نیروی انسانی سازمان تغییر یافته و نیز هدف فعالیت‌های سازمان رضایت الهی، یا تقرب به بالاترین حد کمال تعیین شود. بدین ترتیب، ویژگی‌هایی برای فرایند مدیریت (شامل برنامه‌ریزی، پاداش و کنترل) یا ارکان سازمان (مانند مدیران و کارمندان) تعیین می‌شود که چارچوب مدیریت اسلامی را شکل می‌دهند.
Islamic Approach to Management versus
Islamic Management
چکیده [English]
Over many years professors and experts have been done many efforts for the development of Islamic management thought. These efforts are available in the form of books and articles. But it has been proved that without establishment of theoretical bases consistent with the theories of management re-designing practical systems of managing organizations based on Islamic principles is not possible. For this purpose combination and examination of Islamic approaches with the prevailing point of views of management theories is necessary. This article by classification of the prevailing approaches of management theories aimed to show the results of the combination of Islamic approaches with specific management approaches. Thus, we left behind the concept of Islamization of management that is mostly normative and the positive aspects of Islamic management were discussed. Islamic approaches help managers to change their focus toward the development of moral values and the evolution of manpower in organizations. Also God's consent and achievement of highest degree of perfection should be determined as the goal of organization. Thus, some features for the management processes (including planning, reward and control) and the elements of the organization (consist of managers and employees) were pointed out that form the framework of Islamic management.
کلیدواژه‌ها [English]
specific approach, public approach, management process, human groups of organization
مراجع
استیفن، پی. رابینز (1379)، تئوری سازمان، ترجمه دکتر سیدمحمد الوانی و دکتر حسن دانایی‌فرد، تهران: انتشارات صفار _ اشراقی.
_______________ (1381)، مبانی رفتار سازمانی، ترجمه دکتر علی پارساییان، دکتر سیدمحمد اعرابی، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
تقوی دامغانی، سیدرضا (1383)، نگرشی بر مدیریت اسلامی، تهران: امیرکبیر.
ریچارد اسکارت، دابلیو و جرالد اف. دیویس (1389)، سازمان و سازماندهی، ترجمه دکتر سیدرضا سیدجوادین، مهندس بهروز پورولی و الهام جمالی پویا، تهران: مروارید.
علم‌الهدی، جمیله (1389)، نظریه اسلامی تعلیم و تربیت، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
لوتانز (1375)، رفتار سازمانی، ترجمه سرمد، تهران: مؤسسه بانکداری ایران.
هال، اچ. ریچارد (1381)، سازمان، ترجمه دکتر علی پارساییان و دکتر سیدمحمد اعرابی، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
Abdus Sattar Abbasi, Kashif Ur Rehman, Amna Bibi, (2010), Islamic Management Model, National University Islamabad, Pakistan.
Mohamed Branine, David Pollard (2010), Human Resource Management with Islamic Management Principles: Dialectic for a Reverse Diffusion in Management, Dundee Business School, University of Abertay.
ابتدای صفحه