اخلاق در مدیریت دانش

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 استادیار، دانشگاه نورطوبیٰ تهران

2 استادیار، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

3 فارغ التحصیل نور طوبی

چکیده

در فضای رقابتی امروز سازمان‌ها و صاحبان مشاغل دریافته‌اند که می‌بایست تمرکز را از منبع مادی به سمت دانش و منابع نامشهود خود منعطف کنند تا بتوانند در وضعیت موجود با رقبای خود رقابت کنند. از این‌رو جهت مدیریت، استفاده درست و بهره‌برداری از این منابع نامشهود، سازمان‌ها نیازمند بهره‌گیری از مفهومی به نام مدیریت دانش هستند که استفاده از آن باعث کسب مزیت رقابتی برای آنها می‌شود.
با کمی توجه به ماهیت خاص دانش و این مطلب که امروزه این دانش است که قدرت را تعیین می‌کند و قدرت در دست فرد و یا گروهی است که دانش را در اختیار دارد، مسائل اخلاقی متعددی حول محور دانش و مدیریت دانش وجود دارد. از جمله این مسائل می‌توان به مواردی همچون: حفاظت از حریم خصوصی، مالکیت معنوی، محافظت از داده‌ها در مقابل سرقت و تحریف، اعتماد، انصاف، عدالت، صحت، دسترس‌پذیری، حفاظت از سرمایه‌های فکری، آزادی اطلاعات، حفظ امنیت ملی و‌...‌ اشاره نمود.
‌از منظر دیگر می‌توان این‌طور بیان کرد که مدیریت دانش مفهومیست نظام‌مند که به جهت اجرای موفقیت‌آمیز آن می‌بایست دیدی جامع و کل‌نگر داشت. به همین منظور افزون بر توجه به ویژگی‌های مثبت، کاربردها و مزایای آن، می‌بایست به منظر دیگری از مدیریت دانش که همان مسائل اخلاقی است نیز توجه ویژه داشت. در واقع در جهان امروز اطلاعات و دانش است که مایه قدرت افراد و سازمان‌ها هستند و هر کجا که سخن از قدرت باشد خواسته و یا ناخواسته پای اعمال خرابکارانه و غیراخلاقی نیز به میان کشیده می‌شود.
گفتنی است که پژوهش‌های متعددی به خصوص دربارۀ مسائل اخلاقی مدیریت دانش در کشورهای مختلف انجام شده است؛ اما در کشورمان، ایران، تحقیقات کمی در این‌باره صورت گرفته است.
با توجه به موارد بیان شده محقق در این پژوهش می‌کوشد تا به مطالعۀ سیستماتیک و نظام‌مند متون، اسناد، مقالات و کتاب‌های موجود در زمینه اخلاق در حوزه مدیریت دانش در ایران و سطح بین‌الملل بپردازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

On the Ethical Management

نویسندگان [English]

  • Hasanali Nemati 1
  • Abulfazl Rahimi Gaini 2
  • Reyahneh Rohani 3
1 Faculty,noore Tooba
2 Faculty,RIHU
3 noore tooba
چکیده [English]

In the present-day competitive atmosphere, organizations and entrepreneurs have figured out that they must shift the focus from the material source to their intangible knowledge and sources in order to be able to compete with their rivals in the present status. So for the management, proper use and utilization of these intangible sources, organizations need to use a concept named knowledge management whose application brings them a competitive advantage.
With paying little attention to the special nature of knowledge and also that today the very knowledge determines power and power is at the hand of someone or a group which possesses the knowledge, there are many ethical issues around knowledge and knowledge management. Privacy protection, intellectual property, data protection against theft and distortion, trust, fairness, justice, accuracy, accessibility, intellectual capital protection, freedom of information, national security, etc. are among the issues that can be mentioned.
From another aspect, it can be mentioned that knowledge management is a systematic concept whose successful administration needs a comprehensive and holistic look. For this, in addition to paying attention to its positive features, applications and advantages, one must also pay a special attention to another aspect of knowledge management, i.e. ethical issues. In fact, in today’s world it is information and knowledge that is the source of strength for people and organizations, and, inevitably, it involves subversive and immoral acts whenever it comes to power.
It should be mentioned that many studies have been done in different countries about the ethical issues of knowledge management; however, little research has been done on this in our country, Iran.
Regarding the aforementioned, the researcher tries in this study to examine the available texts, documents, articles and books on the ethics in the field of knowledge management in Iran and at the international level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ethics
  • Organizational ethics
  • knowledge management
  • Ethical problems

مراجع

1. ابیلی، خ. و زارع خلیلی. م (1391)، «رابطه بین سرمایه اجتماعی سازمانی با مدیریت دانش در ‌یک شرکت بیمه دولتی»، پژوهشنامۀ بیمه، ص129−152.
2. برزکی، علی شائمی (1384)، «شاخص‌های اندازه‌گیری مدیریت دانش و سرمایه فکری»، سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، تهران: گروه پژوهشی آریانا.
3. رضاییان فردویی، ص و قاضی نوری، س.‌س. (1389)‌، ‌»مدل‌یابی نقش اخلاق در موفقیت سیستم‌های مدیریت دانش»، فصلنامه علمی−پژوهشی سیاست علم و فناوری، ص1−15.
4. عسگری، ن و جوکار، ع. محمدی فاتح، ا. و خلعت‌بری معظم، م. (1391)، «نقش سرمایه‌های اجتماعی در تسهیل اقدامات مدیریت دانش»، فصلنامه علمی−پژوهشی مدیریت نظامی، ص165−188.
5. قراملکی ا. (شهریور 1386)، «اخلاق موضوع کهن»، مسئله تازه.‌ تدبیر، شماره 184، ص6-17.
6. قربانیان، م. (1384)، مقدمه‌ای بر عوامل مؤثر در تقویت تعهد و وجدان‌کاری، شماره 3815، ص10.
7. کشاورزی.‌ع و وزین کریمیان. م (تابستان 1392)، «کاوش نظام قانونی تمهید و توسعه دانش و مدیریت دانش در نظام اداری ایران با تمرکز بر قانون مدیریت خدمات کشوری»، چشم‌انداز مدیریت دولتی،شماره 14‌، ص37−62.
8. منطقی، م. و اکبری،ظ. (1392)، «مدیریت دانش با الهام از منابع اسلامی»، اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، 3، ص59−76.
9. میری، م. و علم‌الهدی، ج. (شهریور 1393)، «اخلاق سازمانی‌، اساس موفقیت سیستم‌های مدیریت دانش، اخلاق سازمانی»‌، اساس موفقیت سیستم‌های مدیریت دانش، گرگان، ص1−6.
10. Britten & et al (2002), using Meta ethonography to synthe sise qualitative Research: a worked en//ple .J health seru Res policy. 2002 oct i 7 (4): 209-15.
11. Awad, E., & Ghaziri, H. (2004), Knowledge Management. Prentice Hall.
12. Akhavan, P., Ramezan, M., & Yazdi Moghaddam, J. (2013), Examining the role of ethics in knowledge management process: Case study: an industrial organization. Journal of Knowledge-based Innovation in China, 5, 129-145.
13. Akhavan, P., Ramezan, M., Yazdi Moghaddam, J., & Mehralian, G. (2014), Exploring the relationship between ethics, knowledge creation and organizational performance- Case study of a knowledge-based organization. VINE: The journal of information and knowledge management systems, 44, 42-58.
14. Azmi. (2010), Legal and ethical issues in knowledge managementin Malaysia. computer law & security review 26 . 61-71
15. Bolisani, E., Paiola, M. ,‌& Scarso, E .(2013), Knowledge protection in knowledge-intensive business services. Journal of Intellectual Capital. 192-211, 14.
16. Costa, G. (2010), Knowledge management and organizational innovation: ethical and social dilemmas.
17. Costa, G., Prior, M .,‌&Rogerson, S. (2010)‌, Organizational Knowledge: Ethics and the Importance of Trust. Communications in Computer and Information Science, 295-304, 110.
18. Costa, G., & Silva, N. (2007), Knowledge management: how ethical is your organization’s knowledge? ETHICOPM.
19. Costa, G. J., Prior, M., & Rogerson, S. (2010), Why link knowledge management, organizational culture and ethics: analysing empirical inquiry. ETHICOPM.
20. DUMAS, P., BULINGE, B., & BOUTIN, E. (n.d.). ETHICAL DIMENSIONS OF KM IN PROFESSIONAL SETTINGS.
21. Dulipovici, A., & Baskerville, R. (2007), Conflicts between privacy and property: The discourse in personal and organizational knowledge. Journal of Strategic Information Systems, 187-213.
22. Durand, R. (2007), KNOWLEDGE SHARING IN ORGANIZATIONS: INVITING ETHICS AND EMOTION TO THE BANQUET. Academy of Management Best Paper Proceedings.
23. Gayton, C. M. (2008), Business ethics, restrictions on employment and knowledge management. VINE, 174-183.
24. Hase, S., Sankaran, S  ,‌&Davies, A. (2006), Overcoming barriers to knowledge management: visiting the dark side of organisations. actKM Online Journal of Knowledge Management‌, 3.
25. Sandelowski, M., and J. Barroso. (2007), Handbook for synthesizing qualitative research. New York Springer.
26. Soini, J. (2008), Managing Information and Distributing Knowledge. Management of Engineering  &Technology (889-894). Cape Town: IEEE.
27. Sheffield, J. (2006), Pluralisms in Knowledge.
28. Sharing of the Core Process within Knowledge-Intensive Organizations. International Conference on Management Science&Engineering (1459-1464). Harbin, P.R.: IEEE.
29. Tseng, F.-C., &Fan, Y.-J. (2011), Exploring the Influence of Organizational Ethical Climate on Knowledge Management. Journal of Business Ethics, 325-342.
30. Lin, C.-P. (2007), Tacit Knowledge Sharing, Its Mediators and Antecedents. Journal of Business Ethics, 411-428.
31. McInerney, C., & Mohr, S. (2007), Trust and Knowledge Sharing in Organizations. Information science and Knowledge Management, 12, 65-86.
32. Rechberg, I., & Syed, J. (2013), Ethical issues in knowledge management: conflict of knowledge ownership. Journal of Knowledge Management, 17, 828-847.
33. Land, F., Amjad, U., & Nolas, S.-M. (2007), The Ethics of Knowledge Management. International Journal of Knowledge Management, 3 (1).
34. O.Mason, R. (n.d.), Four Ethical Issues of the Information Age. Management Information Systems Quarterly.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار