صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
دوفصلنامه اسلام و مدیریت
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 7 (1397)
دوره دوره 6 (1396)
دوره دوره 5 (1395)
دوره دوره 4 (1394)
دوره دوره 3 (1393)
دوره دوره 2 (1392)
دوره دوره 1 (1391)
پیروز, علی آقا. (777). بررسی کاربست روایات نقصان عقل در موضوع مدیریت زنان. دوفصلنامه اسلام و مدیریت, 5(شماره 8و9), 103-132. doi: 10.30471/im.2016.1330
علی آقا پیروز. "بررسی کاربست روایات نقصان عقل در موضوع مدیریت زنان". دوفصلنامه اسلام و مدیریت, 5, شماره 8و9, 777, 103-132. doi: 10.30471/im.2016.1330
پیروز, علی آقا. (777). 'بررسی کاربست روایات نقصان عقل در موضوع مدیریت زنان', دوفصلنامه اسلام و مدیریت, 5(شماره 8و9), pp. 103-132. doi: 10.30471/im.2016.1330
پیروز, علی آقا. بررسی کاربست روایات نقصان عقل در موضوع مدیریت زنان. دوفصلنامه اسلام و مدیریت, 777; 5(شماره 8و9): 103-132. doi: 10.30471/im.2016.1330

بررسی کاربست روایات نقصان عقل در موضوع مدیریت زنان

مقاله 5، دوره 5، شماره 8و9، بهار و تابستان 1395، صفحه 103-132  XML اصل مقاله (919 K)
نوع مقاله: علمی-تخصصی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/im.2016.1330
نویسنده
علی آقا پیروز
پژوهشگاه
چکیده
آیا ورود به مدیریت های کلان برای زنان جایز است یا خیر؟ برخی فقهاء ورود زنان را به سطوح کلان مدیریتی جایز ندانسته و منکر ولایت زنان هستند یکی از دلایل آنها ، روایات نقصان عقل زنان است آیا این روایات ظرفیت کاربست برای منع زنان از پذیرش مدیریت های کلان را دارد یا خیر؟آیا با استناد به این روایات می توان شایستگی زنان را برای مدیریت های کلان زیر سوال برد؟ بابهره گیری از روش اجتهاد مشخص می شود که این روایات تماماً مشکل سندی دارند و به لحاظ دلالی نیز حامل دیدگاه های متعددی در باره نقصان هستند, برخی دلالت روایت را محدود به زنان خاصی دانسته، و برخی نیز پدیده نقصان را مربوط به شرایط خاص اجتماعی زمان صدور حدیث می دانند برخی مراد از عقل را عقل نظری و برخی نیز عقل عملی می دانند و برخی عقل تجربی را متعلق نقصان گرفته و برخی متعلق نقصان را عقل ذاتی در اداره شئون خانوادگی و اجتماعی گرفته اند، عده ای متعلق نقصان را تعقل دانسته و برخی در معنای روایات توقف کرده و برخی نیز روایات را جدلی دانسته اند و ... باید از نگاه تک بعدی به این موضوع پرهیز کرد و روایات نقصان را در دایره وسیع تر و پازل بزرگتری به صورت نظام مند مورد توجه قرار داد و با توجه به روایات منع اطاعت از زنان,
کلیدواژه ها
نقصان عقل؛ تعقل زنان؛ عقل تدبیری؛ مدیریت زنان
عنوان مقاله [English]
Investigation of the application of wisdom deficiency of women management
چکیده [English]
Are ladies qualified enough to enter macro-management? Some jurisconsults do not allow the entering of ladies in management and reject their Vellayah. One of their reasons is the narrations regarding the deficiency of their wisdom.  Does such narration have the capability of application in forbidding the ladies in macro-management? Does the resort to such narrations can question the potential of the women in macro-management? Using exegesis, one can find that all these narrations are referentially weak and carry different notions of deficiency; some believe that just some of the women are excluded, some others believe in certain conditions of the element of time, some refer to theoretical wisdom, and some others refer to experimental wisdom, some refer to thoughtfulness, some has stopped at the meaning of the narrations, and some have referred to narrations as argumentative; the one-sided look at the issue should be avoided, but it has to be considered in a wider circle; the deficiency-of-wisdom narrations should be interpreted with regard to forbidding of following women, avoiding consulting women, superiority of men, the necessity of father/ grandfather permit for marriage of girls. Therefore, innate deficiency of wisdom in women lies in the contradiction of wisdom and emotions in emotional situations; such notion of deficiency cannot disqualify women form management. Maximally, it can be claimed that such feature is undesirable in decision making but such deficiency can be solved through consultation.
 
کلیدواژه ها [English]
deficiency of wisdom, women thoughtfulness, contriving wisdom, women management, women Vellayah
مراجع

* قرآن کریم

  1. ابن‌ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة الله (1380)، شرح نهج‌البلاغه، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  2. ابن‌ابی‌جمهور، محمد بن زین‌الدین (1405)، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، ج4، چ1، قم: دار سیدالشهداء للنشر.
  3. ابن‌بابویه (صدوق)، محمد بن علی (1362)، الخصال، ج2، چ1، قم: جامعه مدرسین.
  4. ـــــــ (1385ش/1966م)، علل الشرائع، 2 جلد، چ1، قم: کتاب فروشى داورى.
  5. ـــــــ (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، 4 جلدی، چاپ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  6. ابن‌شهرآشوب، محمد بن علی (1380ق)، معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعة و أسماء المصنفین منهم قدیماً و حدیثاً، نجف: مطبعة الحیدریه.
  7. ـــــــ (1379)، مناقب آل‌ابی‌طالبg، قم: علامه.
  8. ابن‌شعبه حرانى، حسن بن على (1404ق)، تحف العقول عن آل الرسولn، 1 جلدی، چاپ دوم، قم: جامعه مدرسین.
  9. ابن‌غضائری، احمد بن حسین (1422ق)، الرجال لابن‌الغضائری، قم: دارالحدیث.
  10. ابن‌منظور، ابی‌الفضل جمال‌الدین محمد بن مکرم (1408ق)، لسان‏العرب، چاپ اول، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
  11. آصفی، محمدمهدی (بهار و تابستان 1385)، «زن و ولایت سیاسی و قضایی»، فقه اهل‌بیتb، ش42، ص47−100.
  12. انیس، ابراهیم و دیگران (1389)، معجم الوسیط، ترجمه محمد بندرریگی، تهران: اسلامی.
  13. بحرانى، سید‌هاشم بن سلیمان (1374)، البرهان فی تفسیر القرآن، 5 جلد، چ1، قم: مؤسسه بعثه.
  14. بخاری، محمد بن اسماعیل (1422ق/2001م)، صحیح البخاری، بیروت: المکتبه العصریه.
  15. بستی سجستانی، محمد بن حبان (1414ق)، صحیح ابن حبان، تحقیق شعیب الارنووط، بیروت: مؤسسه الرساله.
  16. بشرح النّووی (1407ق)، صحیح مسلم، بیروت: دارالکتاب العربی.
  17. بیهقی، احمد بن حسین (بی‌تا)، السنن الکبری، بیروت: دارالفکر.
  18. تجلیل تبریزی، ابوطالب (1363)، معجم الثقات و ترتیب الطبقات، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
  19. ترمذی، ابی‌عیسی محمد بن عیسی (1403)، الجامع الصحیح (سنن الترمذی)، تحقیق عبدالرحمن محمد عثمان، بیروت: دارالفکر.
  20. تهرانی، میرزا جواد (1367)، عارف و صوفی چه می‌گویند، تهران: بنیاد بعثت، واحد تحقیقات اسلامی.
  21. جدیدی‌نژاد، محمدرضا (1380)، معجم مصطلحات الرجال والدرایة، اشراف محمد کاظم رحمن ستایش، قم: دارالحدیث.
  22. جوادی آملی، عبداللّه (1376)، زن در آئینه جمال و جلال، چاپ دوم، قم: نشر اسراء.
  23. جعفری، محمدتقی (1360)، ترجمه و تفسیر نهج‏البلاغه، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  24. جمعی از نویسندگان (1379)، فصلنامه کتاب نقد، ج12، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  25. حرّ عاملی، محمد بن حسن (1414)، وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، ج26، چ2، قم: مؤسسه آل‌البیتb لإحیاء التراث.
  26. حرانی، ابن‌شعبه (1404ق)، تحف العقول، تحقیق علی‌اکبر غفاری، الطبعة الثانیة، قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
  27. حسن بن علیg (امام عسکری) (1409ق)، التفسیر المنسوب إلی الإمام الحسن العسکریg، اشراف سیدمحمد باقر نجل المرتضی، ج1، چ1، قم: مدرسه امام مهدیf.
  28. الحسینی الخطیب، عبدالزهرا (1395)، مصادر نهج‏البلاغه و اسانیده، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  29. خویی، سیدابوالقاسم (1413ق)، معجم رجال الحدیث و تفضیل طبقات الرواة، نجف: [بی‌تا].
  30. ـــــــ (1428)، مصباح الأصول، قم: مؤسسه احیاء آثار امام خویی.
  31. دشتی، محمد و کاظم محمدی (1417)، المعجم المفهرس لألفاظ نهج‌البلاغة مع نهج‌البلاغة، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیه بقم (مؤسسة النشر الاسلامی).
  32. دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه دهخدا، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسه لغت‌نامه دهخدا.
  33. دیلمی، حسن بن علی (1398)، ارشادالقلوب، بیروت: مؤسسه الاعلمی.
  34. راغب اصفهانی (1362)، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تهران: نشر مرتضوی.
  35. سیستانی، سیدعلی (1386)، الرافد فی علم الاصول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  36. سیدرضی (1379)، نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، چ4، قم: مشرقین.
  37. طباطبایی، محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیرالقرآن، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  38. طبرسی، حسن بن فضل (1392)، مکارم الاخلاق، نجف: منشورات الشریف الرضی.
  39. طبری، ابی‌جعفر محمد بن جریر(1374)، تاریخ الرسل والملوک، تهران: سروش.
  40. طوسی، محمد بن حسن(1415ق)، رجال الطوسی، قم: جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه بقم، مؤسسه النشرالاسلامی.
  41. ـــــــ (1356)، الفهرست للطوسی، نجف اشرف: المکتبة المرتضویه.
  42. علامه حلی، حسن بن یوسف (1417ق)، ترتیب خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، قم: نشرالفقاهه.
  43. علائی رحمانی، فاطمه (1371)، زن از دیدگاه نهج‌البلاغه، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت پژوهشی.
  44. فراهیدی، خلیل بن احمد (1421ق)، العین، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
  45. فضل‌الله، سیدمحمدحسین (1378)، نقش و جایگاه زن در حقوق اسلامی، ترجمه عبدالهادی فقهی‌زاده، تهران: مرکز نشر دادگستر.
  46. کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1407ق)، الکافی، 8 جلد، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
  47. کشی، محمد بن عمر (1430ق/2009م)، اختیار معرفة الرجال المعروف برجال الکشی، قاهره، لندن: مرکز نشر آثار علامه مصطفوی.
  48. لیثى واسطى، على بن محمد (1376)، عیون الحکم والمواعظ، 1 جلدی، چاپ اول، قم: دارالحدیث.
  49. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  50. مجلسی، محمدتقی بن مقصودعلی؛ روضة المتّقین فی شرح من لایحضره الفقیه؛ قم: دار الکتاب الاسلامی. 1388.
  51. محمدی ری‌شهری، محمد (1421ق)، العقل والجهل فی الکتاب والسنة، بیروت: دارالحدیث.
  52. معادیخواه، عبدالمجید (1378)، فروغ بی‌پایان: فهرست تفضیلی مفاهیم قرآن کریم، تهران: نشر ذره.
  53. مفید، محمد بن محمد (1413ق)، الإختصاص، 1 جلد، چاپ اول، قم: المؤتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید.
  54. مهریزی، مهدی (1393)، قرآن و مسئله زن، قم: نشر علم.
  55. موسوی، فاطمه، «شبهه نقصان عقلی زن»، نسیم یاس، ش7، 1383، ص5−9.
  56. موسوی، محمد بن الحسین (سیدرضی) (1406ق)، خصائص الائمه، تحقیق محمدهادی امینی، مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه.
  57. نجاشی، احمد بن علی بن احمد (1407ق)، رجال نجاشی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  58. نجاشی، احمد بن علی (1416)، فهرست أسماء مصنفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة قم (مؤسسة النشر الإسلامی).
  59. نوری طبرسی، حسین (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت: مؤسسه آل‌البیتb لاحیاء التراث.
  60. النیسابوری، مسلم بن حجاج (بی‌تا)، صحیح مسلم، بیروت: دارالفکر.
  61. نیشابوری، حاکم (بی‌تا)، المستدرک علی الصحیحین، بیروت: دارالمعرفة.
  62. زمانی پریسا و فضل‌الله امینی (دی 1379)، «فاصله بین زنان و مردان در کارهای اجرایی و مدیریت»، تدبیر، ش109، ص48−57.
  63. کریمیان، محمود (1390)، «اعتبار و مفهوم‌سنجی روایات کاستی عقل زنان»، مجله علمی پژوهشی علوم حدیث، سال شانزدهم، ش 62، ص90−118.
  64. اسفیدانی، محمدرحیم (پاییز 1381)، «موانع دستیابی زنان به پست‌های مدیریت»، فصلنامه پژوهش زنان، ش4، ص67−85.
  65. مجله پیام زن (1375)، در محضر آیت الله صانعی (مصاحبه)، ش51.
    1. Paul Heresy & Blanchard (1988), Management of Organization Behavior, fifth ed, Prenticehall, inc.
    2. Robert l Katz, (September- October1974), "Skills of an Effective Administrator" Harvard Business Review.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,053
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 971